پــل بـــعــثـــــت

عملیات والفجر هشت، در دهه فجر سال 1364 آغاز شد و در 22 بهمن ماه همان سال، با اهتزاز پرچمِ گنبد مقدس رضوی، بر فرازِ مسجد جامع بندرِ استراتژیک فاو، به پیروزی رسید. برای آزاد سازی شهر فاو، رزمندگان اسلام، تمام قواعد نظامی کلاسیک را زیر پا گذاشته و از یکی از وحشی ترین رودخانه های جهان گذشتند. در دورترین افق های ذهنی کارشناسان نظامی رژیم بعث و متحدان غربی اش نمی گنجید که رزمندگان جوان و کم تجربه جمهوری اسلامی چنین ایده غیرممکنی را ممکن کنند و اروند رود را مهار نمایند.

مرحله بعدی عملیات والفجر هشت، تامین یک راه پشتیبانی مطمئن و کم هزینه برای تدارکات رزمندگان مستقر در این شهر بود. با توجه به امکانات آن روز و وضعیت منحصر بفرد اروند رود به عنوان یکی از وحشی ترین رودخانه های جهان، ساخت پلی که بتواند، دو سوی این رودخانه را به هم وصل کند، نا ممکن به نظر می رسید . رزمندگاني كه در فاو بودند، بايد پشتيباني مي‌شدندچرا که امكانات و نيرو مي‌خواستند. احساس نیاز به بنایی بود که به آسانی منهدم نشود؛ دو پیشنهاد وجود داشت، اول ساخت تونل از اروند به فاو و دوم احداث پل بود که احداث پل به تصویب رسید و اجرای این طرح به نیروهای جهاد خراسان واگذار شد و در واقع والفجر هشت عملیاتی متکی به مهندسی بود. ‌بعد از ۲۶ سال که از آن واقعه می گذرد پمپ هایی که در آن زمان ساخته شد هنوز موفق به ساخت مجدد آن نشده‌ایم. اﺣﺪاث ﭘﻞ ﺑﺮ روي رودﺧﺎﻧه اروﻧﺪ در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﺎن ﺟﻨﮓ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.از ﻧﻈﺮ ﻣﮭﻨﺪﺳﻲ اﺣﺪاث ﭘﻞ ﺑﺮ روي رودﺧﺎﻧﮫ اي ﺑﺎﺷﺮاﯾﻂ و ﻣﺸﺨﺼﺎت اروﻧﺪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي ﻧﯿﺎز ﺑﮫ ﻣﺎھﮭﺎ وﻗﺖ و ﻣﺼﺎﻟﺢ اﻧﺒﻮھﻲ دارد. اﻣﺎ ﭘﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﺎن ﺟﻨﮓ ﺑﺎﯾﺪ درﮐﻤﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن، در اﺳﺘﺘﺎر و ﭘﻮﺷﺶ ﮐﺎﻣﻞ و ﺑﮫ دور از دﯾﺪ دﺷﻤﻨﺎﻧﻲ ﮐﮫ ھﺮ روز ﺑﺎ ﺻﺪھﺎﭘﺮواز ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﻲ ﺑﮫ وﺳﯿﻠﮫ ھﻮاﭘﯿﻤﺎھﺎيﺟﺎﺳﻮﺳﻲ و دﯾﺪ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎھﻮاره ھﺎي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ در ﻣﻨﻄﻘﮫ داﺷﺖ و از ھﻤﮫ ﻣﮭﻤﺘﺮﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻤﺒﺎران و ﮔﻠﻮﻟﮫ ﺑﺎران ﻋﺮاق.ﺑﺎﺷﺪ

بواسطه ضرورت احداث پلی مقاوم در قسمت‌های جنوبی فاو پشتیبانی مهندسی جنگ و جهاد(پ م ج ج) پلی بالای خیبر ساخت که روزها باز می شد و شب‌ها بسته بود در آن زمان عمق رود اروند ۱۶ متر بود که باجریان مد چندین متر به این عمق اضافه می‌شد ،این پل زیر آب ساخته شد اما توسط نیروهای عراقی بمباران شد که  مرمت شد و این پل غرق شدنی نبود، قبل از والفجر هشت، پلهايي روي اروند زده بودند، اما اروند هيچ كدام را تحمل نكرده بود و همه را بلعيده بود. يك پل به نام فجر ساخته شد كه شبها آن را نصب مي‌كردند و روزها جمعش مي‌كردند، اين پل نيز توان انتقال حجم نيروها و امكانات را نداشت و كارآمد نبود و بايد پلي محكم و مطمئن ساخته می شد تا بتواند در شبانه‌روز تجهيزات و تداركات و مهمات را به آساني به آن سوي آب برسانند. پل بعثت، به طول 900 متر و عرض 12 متر روي اروند زده شد تا چشم جهانيان را خيره كند.

پل بعثت از ۳۴۰۰ لوله(مجموع لوله های ساخته شده 5000 عدد بود) به طول ۱۲ متر و قطر ۱/۴۲ متر و ضخامت ۱۶ میلی متری از نوع فولاد "60 st " تشکیل شده است . این لوله ها در هر ردیف به وسیله اتصالات گوشواره ای به هم زنجیر و متصل شده و سپس در بستر رودخانه متناسب با عرض آن ، از کف تا یک متر بالاتر از سطح رودخانه پهن و ردیف شده اند . هر ردیف روی ردیف قبلی به گونه ای قرارگرفته است که شکل شبکه لانه زنبوری را به وجود آورده اند . روی آخرین ردیف پس از تراز کردن سطح فوقانی به وسیله لوله هایی با قطر متفاوت ، به مقدار و ضخامت لازم آسفالت ریخته شده است . چون روز استقرار نیروهای مهندسی جهاد خراسان در منطقه ، در تاریخ دوشنبه ۱۷/۱/۱۳۶۵ و مصادف با روزهای نزدیک به عید مبعث حضرت رسول اکرم (ص) بود ، این پل ، " بعثت " نامیده شد . طراح و ناظر ساخت این پل ، مهندس بهروز پورشریفی فرمانده عملیات مهندسی پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی بود که در یک سانحه رانندگی در سال ۱۳۷۴ در گذشت .

یکی از مشکلات عمده سازندگان پل حمل لوله‌های ساخته شده بود چرا که  هر کامیون توانایی حمل سه لوله را داشت و ساخت این پل حدود 70 میلیون دلار هزینه دربرداشت. 80 درصد نیروهای همکار در ساخت پل دانشجویان فنی سراسر کشور و بخصوص شریف بودند که در قالب اردوهای 22 روزه یا 45 روزه به جبهه های حق علیه باطل اعزام شده بودند.ساخت پل شش ماه به طول کشید و دشمن در طول جنگ از هر سلاحي استفاده كرد كه پل را از بين ببرد، اما نتوانست.

بچه‌ها دو طرف لوله‌ها را بسته بودند كه لوله‌ها در آب غرق نشوند. بعد از اين‌كه كار اتصال لوله‌ها انجام مي‌شد، در لوله‌ها را باز مي‌كردند تا آب با فشار از لوله‌ها عبور كند و لوله‌ها به زير اب بروند و غرق شوند. بعد روي لوله‌ها را زير سازي و آسفالت مي‌كردند. عراق ده ها بار این پل را مورد بمباران هوایی قرار داد اما حداکثر خسارات وارده بر آن ، تعویض چند لوله ی فولادی بود و بس.از قسمت‌های مهم اجرای این پل نحوه آسفالت‌ریزی آن بود که دانشجویان دانشگاه امیرکبیر آن را به اجرا درآوردند. ساخت این پروژه تماماً در شب انجام شد اما روز آخر بچه‌ها تا ساعت 9 صبح و روشن شدن هوا بر روی پل کار کردند. حدود 1000 نفر از بچه‌ها روی پل بودند و هر لحظه امکان داشت که دشمن آنجا را بمباران کند بنابراین به بچه‌های سپاه گفته شد تا تیر هوایی شلیک کنند تا آن‌ها محل را ترک کنند و اینگونه شد که این بچه‌ها پل را ترک کردند، چرا که حفظ جان آن‌ها  خیلی مهم بود.

 پل بعثت، شاهكار مهندسي ـ رزمي تاريخ دفاع مقدس در روز ﺳﮫ  ﺷﻨﺒﮫ ﻣﻮرخ 22/7/1365 ﺑﮫ اﺗﻤﺎم رﺳﯿﺪ و ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده رزﻣﻨﺪﮔﺎن اﺳﻼم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و برخي از قطعات اين پل، امروز در گلزار شهداي خرمشهر است و برخي ديگر، همانجا كنار اروند، به تماشا نشسته است. تماشاي همت شيرمرداني كه او را خلق كردند و از روي او گذشتند و سندي بر هنر و اراده جوانان اين مرز و بوم افزودند.

منبع : سفیر